THE RELATIONSHIP BETWEEN ECONOMIC COMPLEXITY AND ECOLOGICAL FOOTPRINT IN G8 COUNTRIES AND TURKEY: TODA-YAMAMOTO CAUSALITY TEST ANALYSIS

Amaç – Çalışmada G8 ülkeleri ve Türkiye için ekonomik karmaşıklık ve ekolojik ayak izi arasındaki ilişki incelenmektedir. Yöntem – 1995-2017 dönemi ekonomik karmaşıklık endeksi ve ekolojik ayak izi verileri kullanılmış, Toda-Yamamoto nedensellik testinden faydalanılmıştır. Bulgular – Kanada ve Japonya için çift yönlü nedensellik; Fransa ve İtalya için ekonomik karmaşıklıktan ekolojik ayak izine doğru nedensellik; Almanya, Rusya, İngiltere ve ABD için ekolojik ayak izinden ekonomik karmaşıklığa doğru nedensellik söz konusudur. Türkiye için nedensellik ilişkisine rastlanmamıştır. Sonuç – İki değişken arasında nedensellik ilişkilerinin bulunuyor olması, ülkelerin ekonomik karmaşıklıklarını, ekonomik gelişmişliklerini artırmaları ve çevreyi kirletmeleri konusunda bir ilişki olduğunu göstermektedir. Çevreyi kirleterek ekonomik gelişmişliğe erişmek ülkelerin refah ve kalkınmalarına zarar verecek ve sürdürülebilir kalkınmaya sahip olmaları mümkün olmayacaktır. Bu nedenle bu ülkelerin karmaşık ürünler üretirken yenilenebilir enerji kullanmaları ve temiz teknolojiler benimsemeleri gereklidir. Bu ülkelerin hükümetlerinin ise firmaların çevreye zarar verecek üretim süreci gerçekleştirmelerini engelleyecek kanunlar koymaları, çevreye ve doğaya gereken önemi veren firma ve sektörlere ise teşvikler vermesi gerekmektedir.