Kardiyopulmoner Bypass Esnasında Antikoagülan Kullanımı Mikrotrombüs Oluşumunu Tam Olarak Engelliyor mu?

Amaç: Bu çalışmada, kardiyopulmoner bypass esnasında heparin kullanımının mikrotrombüs oluşumunu tam olarak engelleyip engellemediği incelenmiştir. Materyal ve Metod: Açık kalp cerrahisi yapılan 42 hastada anestezi indüksiyonu öncesi, kardiyopulmoner bypass (KPB) başladıktan yarım saat sonra, sternum kapatıldıktan sonra ve postoperatif 1. günde faktör II, V, VII, X, antitrombin-III, protein C, protein S, fibrinojen, d-dimer, PT, aPTT ve hemogram için kan örnekleri alınarak koagulasyon sistemi değerlendirildi. Ayrıca karaciğer ve böbrek fonksiyonları ile nörokognitif fonksiyonlar değerlendirildi. Bulgular: FII, FV, FVII, FX, AT III ve protein C değerleri KPB esnasında preoperatif değerine göre anlamlı olarak düşmekte, daha sonra yavaş yavaş yükselmekteydi. Protein S değeri ise KPB esnasında anlamlı olarak yükselmekte ve sonra preoperetif değerlerine inmekteydi. Fibrinojen seviyeleri dalgalı olarak seyrederken D dimer, PT ve aPTT değerleri KPB esnasında yükselmekteydi. Hemoglobin, hematokrit ve trombosit değerleri de KPB esnasında düşmekte, sonra yavaş yavaş yükselmekteydi. Hastalarda belirgin bir böbrek veya karaciğer fonksiyon bozukluğu ve nörokognitif fonksiyonlarda bozukluk saptanmadı. Sonuç: KPB esnasında koagulasyon faktörlerinin azalmakta ve ardından yükselmesinin hemodilüsyona bağlı olabileceği düşünülebilir. Ancak D dimer seviyelerindeki artış, KPB esnasında bir trombüs oluşumu meydana geldiğini göstermektedir. Ancak bu trombüs oluşumu klinik olarak anlamlı değildir.