Yükseköğretim Kurumlarının Finansmanı: Dünyadaki Uygulamalar İle Karşılaştırmalı Bir Analiz

Ülkelerin yükseköğretimi kültürel kalkınma, toplumsal kalkınma ve ilerleme için itici bir güç olarak görmesi yükseköğretime katılımı evrenselleştirmiştir. Yükseköğretime katılımın evrenselleşmesiyle toplumun her kesiminden erişim sağlanması sistemde nicel büyümeyi tetiklemiş, bu büyüme ile birlikte kamu harcamaları da artmıştır. Kamu harcamalarındaki artış finans sorununu da beraberinde getirmiştir. Ülkeler bir taraftan yükseköğretim talebini karşılayabilmek için büyümeyi sürdürürken diğer taraftan finans sorununu çözmek amacıyla finans kaynaklarının çeşitlenmesine yönelik alternatif uygulamalar üretmişlerdir. Bu çalışmanın amacı da Türkiye’de yükseköğretimin finansmanı konusunda oluşan mali güçlükleri aşmak, kamu dışı kaynak bulmak ve kaynakları çeşitlendirmek adına yükseköğretim finans sistemi açısından farklılıklar gösteren ülkelerin finans modellerini incelemek ve Türkiye için önerilerde bulunmaktır. Bu kapsamda yükseköğretim finans sistemi açısından farklılıklar gösteren dört farklı sistem parametresi ölçüt alınmıştır. Bu parametreler doğrultusunda da Amerika, İngiltere, Japonya ve Türkiye’nin finans modelleri ve kaynakları incelenerek mevcut durumları ortaya konmuş ve Türkiye yükseköğretim finans sistemi için önerilerde bulunulmuştur.